Kako bi na najbolji način zaštitili ovaj spomenik kulture, a brojni gosti osjetili pravi duh Budve, Javna ustanova Muzeji i galerije Budve, uradili su projekat potpune turističke valorizacije i zaštite.
„Bedemi Starog grada imaju, pored izuzetne istorijske, arhitektonsku, urbanističku i nadasve spomeničku vrijednost. Njihov značaj čini nas danas odgovornim za njihovo čuvanje i predstavljanje javnosti. Uzevši u obzir kulturni i istorijski značaj bedema, nalazimo kao neophodno njihovo uvrštavanje u osnovnu turističku ponudu Starog grada. Bedemi Starog grada zadnje tri godine nisu privedeni namjeni, odnosno ne postoje organizovani obilasci. U tom periodu došlo je do pojačanog oštećenja kako spoljašnjih tako i unutrašnjih zidina. Prilikom obilaska bedema utvrdili smo oštećenja uzrokovana vlagom kao i fizička oštećenja poput izbušenih rupa u zidinama za potrebe ugostiteljskih objekata. Ustanovili smo da od ukupno 33 sijalice – 33 nije u funkciji, dakle slomljene su i isčupane su im žice. Spomeničku vrijednost izuzetno narušava i znatna količina raznoraznih otpadaka poput ostataka hrane i fekalija”, navodi se između ostalog u sveobuhvatnom elaboratu koji je sačinila javna ustanova Muzej i galerije Budve.
Prema njenim riječima osnovni cilj projekta jeste osposobljavanje bedema i njihova adekvatna kulturno -istorijska prezentacija.
“Ovaj proces se mora odvijati u više etapa uz adekvatnu logističku podršku i saradnju Skupštine opštine, gradskog Komunalnog preduzeća i Elektrodistribucije. Prvi nužan korak jeste čišćenje bedema i njihovo dalje održavanje. Dakle, postavljanje tri do četiri za odlaganje smeća koje bi bile postavljene na lokacijama koje ne bi narušavale prirodni ambijent i hodnu liniju. Čišćenje jednom dnevno ispunilo bi minimum uslova koji se moraju zadovoljiti kako bi bedemi bili otvoreni posjetiocima. Takođe, spoljašnje strane zidina zahtijevaju čišćenje, na primjer metodom peskarenja”, kazala je ona.
Sljedeći važan korak, kako dodaje u eleboratu, jeste regulisanje osvjetljenja bedema.
“Način na koji je to trenutno urađeno, ne zadovoljava standarde osvjetljavanja kulturnog dobra koji bi na adekvatan način istakao njihovu monumentalnost. Pravilo, kada je u pitanju osvjetljavanje kamena, jeste upotreba polarne bijele svjetlosti koja pruža čist prikaz teksture. Svjetlost se usmjerava od podnožja ka vrhu optički ga pojačavajući i povećavajući za minimum 12 odsto. Slučaj na bedemima našeg Starog grada se, sa svojom žutom svjetlošću usmjerenom od vrha ka podnožju, kosi sa navedenim standardom loše utičući na sam izgled zidina. Ovim se otvaraju dalje mogućnosti u smislu postavljanja suvenirnica na punktovima na kuli Repeno i Gradenigo u kojima bi se prodavali autentični suveniri”, ističe se u eleboratu.
Zaposliti maturante
U planu je, kako se navodi u elaboratu, i postavljanje projektora na proširenju između kule Gradenigo i Repeno gdje bi se emitovao film koji bi svojim sadržajem predstavljao istorijat zidina i grada Budve.
“Obavezno je da vodič koji bi bio opredjeljen da vodi posjetioce koristi tekst koji smo naveli u uvodnom dijelu, a koji će za te potrebe biti osmišljen i prilagođen. Hodna linija koju predlažemo započinjala bi kod Citadele, gdje bi bio lociran naplatni punkt, a završavala se kod kafe-restorana “Mocart”. Iz sigurnosnih razloga predlažemo zatvaranje srednjih vrata kod Vile Balkan. Mape i brošure bile bi neizostvavne u cilju kompletne prezentacije. Arhitektonska struktura bedema omogućava organizovanje tematskih izložbi putem kojih bih se javnosti prezentovala, za Budvu karakteristična, odjeća i oružje kroz vjekove. Što se tiče angažovanja radne snage, zaposlenih u suvenirnicama i naplatnim punktovima oslonili bi se na sezonsku radnu snagu odnosno na maturante i studente iz Budve i to maksimum četiri osobe. Zaposleni u ustanovi bi se, po potrebi, priključivali. Ovo su samo neke od mogućnosti koje predstavljaju dobru osnovu za početak valjanog korišćenja velike kulturne baze koju posjedujemo”, ističe se u eleboratu.
Bedeme rušili zemljotresi, a gradili osvajači
“Današnji izgled bedema retultat je burnih istorijskih dešavanja na tlu Budve predstavljajući autentičan oblik srednjevjekovne odbrambene arhitekture. Pored ratova, preživjeli su i oštećenja tokom požara i zemljotresa 1667. godine. Tokom različitih vremenskih perioda bedemi su obnavljani i rekonstruisani reflektujući arhitektonske stilove država koje su u određenim vremenskim periodima upravljale Budvom.
Pretpostavlja se da su u nešto drugačijem obliku bedemi Starog grada nastali u vizantijskom periodu između VI i IX vijeka, kao što su kule na Citadeli i crkva Santa Maria in Punta, koja je predstavljala i zaštitni zid, međutim njihov današnji izgled je u velikoj mjeri rezultat graditeljskih intervencija Mletačke republike u periodu od XV do XVIII vijeka što možemo zaključiti na osnovu brojnih reljefa sa grbom te države” navodi se u elaboratu.
