Participacije, kao sredstvo učešća osiguranika u troškovima korišćenja zdravstvene zaštite, uvedene su Odlukom iz 1991. godine i od tada pa do danas nijesu ukinute, već se u kontinuitetu primjenjuju i obavezne su. To je jedan od modela učešća osiguranika koji je prihvaćen u velikom broju država. Članom 15 Zakona o obaveznom zdrastvenom osiguranju, propisano je da osigurano lice učestvuje u troškovima korišćenja zdravstvene zaštite za:
1) pregled, liječenje i dijagnostiku na primarnom nivou zdravstvene zaštite;
2) izdavanje ljekova u apoteci;
3) pregled, liječenje i dijagnostiku na sekundarnom i tercijarnom nivou zdravstvene zaštite;
4) bolničko liječenje;
5) medicinska sredstva koja se ugrađuju u ljudski organizam;
6) medicinsko-tehnička pomagala;
7) promjenu pola koja je izvršena u skladu sa ovim zakonom;
8) specijalizovanu medicinsku rehabilitaciju;
9) liječenje hiperbaričnom oksigenom terapijom;
10) prevoz sanitetskim kolima koji nije hitan;
11) troškove smještaja i ishrane pratioca djeteta od 15 do 18 godina života, u bolnici ili u ustanovi za specijalizovanu medicinsku rehabilitaciju i
12) liječenje u inostranstvu.

Nadalje, članom 17 Zakona o obaveznom zdravstvenom osiguranju, propisano je da su oslobađeni od plaćanja participacije:
1) djeca iz člana 10 ovog zakona;
2) žene u toku trudnoće, porođaja i godinu dana nakon porođaja;
3) osigurana lica starija od 65 godina života;
4) davaoci organa, tkiva i ćelija u svrhu liječenja;
5) dobrovoljni davaoci krvi, koji su krv dali više od deset puta;
6) korisnici socijalno-zaštitnih prava i članovi njihovih porodica, ako nijesu osigurani po drugom osnovu;
7) korisnici najniže penzije u Crnoj Gori za prethodnu kalendarsku godinu, po podacima organa uprave nadležnog za poslove statistike i članovi njihovih porodica, ako nijesu osigurani po drugom osnovu;
8) borci, vojni invalidi, civilni invalidi rata, korisnici prava na novčanu naknadu materijalnog obezbjeđenja boraca, kao i članovi njihovih porodica, ako nijesu osigurani po drugom osnovu;
9) osiguranici iz člana 6 stav 1 tač. 4 i 10 i stav 2 ovog zakona;
10) slijepa i gluvonijema lica i lica sa autizmom; i
11) osigurana lica za liječenje osnovnog oboljenja i stanja i to: malignih bolesti, hemofilije, šećerne bolesti, cistične fibroze, intelektualnog invaliditeta sa IQ 69 i manje, psihoze, epilepsije, multiple skleroze, mišićne distrofije, cerebralne paralize, paraplegije i kvadriplegije, hronične bubrežne insuficijencije (dijaliza), sistemskih autoimunih bolesti, HIV i zaraznih bolesti, Hepatitisa B i Hepatitisa C, urođenih nedostataka gornjih ili donjih ekstremiteta i smetnji u razvoju.

Dakle, sva druga lica, koja ne pripadaju gore navedenim kategorijama, dužna su da učestvuju u troškovima korišćenja zdravstvene zaštite. Takođe, važno je naglasiti i da se participacija neće ukidati, jer je u ovom trenutku, to jedini oblik učešća osiguranika u troškovima korišćenja zdravstvene zaštite i po tome je Crna Gora jedinstvena u svijetu, s obzirom na to da u drugim državama osiguranici učestvuju u višestuko većem obimu.