Prvi pisani podatak o Crnogorcu na zapadu vezan je za ime Johna Vickovića (tj. Jovana Vickovića iz Ćeklića). U dokumentima iz 1859. godine u Los Anđelesu se pominje kao Gold Miner u okolini tog grada, potom 1877. godine kao vlasnik restorana u San Francisku, a dvije godine kasnije kao vlasnik hotela, ili više njih u Los Anđelesu.

Nekoliko godina kasnije, na zapad počinje da pristiže sve više ljudi iz južnih krajeva današnje Crne Gore, ponajviše iz Paštrovića i Crmnice. Osim njih,u to vrijeme su dolazili i doseljenici iz Slovenije i Hrvatske, sa kojima su doseljenici iz naših krajeva bili u prisnim odnosima.Radili su teške poslove, a mnogi su, nakon kraćeg boravka, napuštali tada divlju Nevadu i selili se u pitomije krajeve američkog zapada, najčešće u Kaliforniju.

Među njima su bili Peter Radovich, John Uzovich, John Chiatovich, John Ivancovich, E. Franicevich, Nikola Dabovich, Peter Radoicich, Nikola Milovich, A. Marinovich, braća Ilija, Nikola i Petar Perazić, zatim braća Medin i John Lazarevich i još mnogi drugi. 

“Daily Trespass” iz Virginia Cityja 11. novembra  1867. godine reklamirao je “Adriatic Saloon” u Južnoj C ulici 8, čiji je vlasnik bio Špiro Vuckovich, rodom iz Risna. U tom oglasu pozivao je u “to omiljeno mjesto odmora za sve uživatelje pića i ožednjele” koji će u njemu pronaći “najbolja vina i alkoholna pića svih vrsta, te najbolje i najprobranije vrste cigareta”.

“The Carson Daily Appeal” iz Carson Cityja objavio je 16. novembra 1867. godine zanimljiv oglas o prodavnici Georgea Zenovicha iz Budve, koji je nudio voće, povrće, lješnjake, slatkše, duvan, cigare i lule. Tvrdio je da “svaki dan iz Kalifornije brzim vozovima i ekspresnom poštom dobija svježu pošiljku robe” uključivši i “sve vrste kalifornijskoga i tropskoga voća koje se mogu nabaviti”. 

John Gregovich, rođen u Paštrovićima, oženio se Francuskinjom i postao imućan čovjek. Nakon što je Nevada proglašena državom 1864. godine, Gregovich se zaposlio u državno zakonodavstvo gdje je odradio nekoliko mandata.

Ilia Franicevich, takođe rođen u Paštrovićima, bio je vlasnik nekretnina i trgovac alkoholnim pićima u Renu.

Alexander Drobnjak, rođen u Risnu, posjedovao je dosta zemlje i hotel u Renu, preko puta Južne pacifičke stanice.

Jefto Davidovich, iz Paštrovića i Mark Maina iz Budve bili su pioniri u Tonopahu. Maina je kasnije postao poznati vlasnik lanca restorana u Sakramentu.

N. Catovich iz Morinja stekao je svoje početno bogatstvo kao rudar, a kasnije je postao poznati poslovni čovjek u Silver Picku, Nevada. Njegovi su potomci živjeli u Renu.

Početkom 1870-ih godina Nicholas Barovich vodio je restoran u Glavnoj ulici u Austinu, Elia Perazich i G. Zenovich prodavali su voće i slatkiše u Carson Cityju.

Nicholas Trojanovich iz Herceg Novog bio je vlasnik gostionice, Peter Perazic iz Crmnice i N. Gugninaiz iz Dalmacije bili su preprodavaci voća, F. Antunovich posjedovao je restoran i gostionicu. J. Ivancovich iz Paštovića prodavao je voće i slatkiše u Treasure Cityju. 

-

Jedan od najuspješnijih ljudi iz ovih krajeva svakako je Marko Medin. Marko Medin rođen je u Budvi 9. maja 1824. godine. Njegov otac Anton bio je trgovac i ugledni građanin Budve. Porodica Medin doselila se iz Kastel-Lastve u Budvu 1705. godine i zadržala je katoličku vjeru.

Marko je osnovno obrazovanje stekao u Budvi i do odlaska u pečalbu radio je kod oca. Kao najstariji sin 1854. godine odlazi u Ameriku i preko Paname stiže u Kaliforniju. U to vrijeme,za mnoge naše ljude,pionire osvajanja zapada, Amerika je bila izazov da pokažu  svoju umješnost i sposobnost u trgovačkim i privrednim poslovima. Marko Medin je svakako jedan od najistaknutijih Paštrovića,koji je vrlo brzo po dolasku u Kaliforniju uspio da stekne veliki imetak i da postane poznat biznismen. U San Francisku je posjedovao više radnji,naročito je trgovao na veliko sa voćem. Iz Kalifornije prelazi u Nevadu, u grad Virdžinija siti. Jedan od prvih doseljenika na teritoriji Nevade u vrijeme velike zlatne i srebrne  groznice,koja je60-tih godina 19. vijeka zahvatila ovu državu ,ujedno,on je i prvi Sloven koji je došao u ove krajeve.

Investirao je u rudnike srebra i zlata,i i mao je svoju rudarsku kompaniju ,,Medin Gold and Silver Mining Company,,. Vrijednost njegovih akcija u rudnicima premašivala je 750 000$. njegova poslovna zgrada,koju je sazidao 1865. godine bila je najveća u gradu. Pored uspješnog ulaganja u rudnike i velike ostvarene dobiti, on je na ovim poslovima izgubio 250 000$. Iz Virdžinije Marko se 1884. godine preselio u Bjut Montanu i tamo nastavio da se bavi trgovinom: bio je vodeći biznismen u gradu. Markov brat Aleksandar,koji je sa njim došao u Ameriku,živio je i uspješno poslovao u San Francisku.

Marko se oženio Irkinjom Suzan i imao petoro djece, sinove Johna, Bernarda, Marca i ćerke Carry i Ann. Godine 1873. posjetio je sa porodicom Budvu. Dvije ćerke i starijeg sina ostavio je u Dubrovnik da nauče hrvatski i italijanski jezik,a sa najmlađim sinom se vratio u SAD. Prilikom posjete zavičaju,kao dobrotvor ostavio je sredstva za izgradnju crkve na katoličkom groblju u Budvi. Njegov najstariji sin Marko Meidn Junior bio je uspješan biznismen i lider Demokratske partije u svom kraju.

Marko je bio vodeća ličnost slovenske kolonije u Nevadi. U istoriji države Nevade o Marku se piše kao o predanom biznismenu i graditelju,pioniru naseljeniku,čovjeku koji je mnogo doprinio razvoju zemlje. 

Umro je 1901. godine i sahranjen u Bjut Montani. Jedna ulica u ovom gradu nosi njegovo ime.

izvori su: www.fokuspress.com Gordan Stojović ,,Pomenik Paštrovića,, Miroslava Luketića