O zborniku će govoriti prof. dr Irena Lazar – dekanica Fakulteta humanističkih studija Primorskog univerziteta u Kopru (Slovenija), mr Dobrila Vlahović – rukovoditeljka resora kulture u Ministarstvu prosvjete, nauke, kulture i sporta Crne Gore, mr Mladen Zagarčanin – direktor Uprave za zaštitu kulturnih dobara Crne Gore i mr Dušan Medin – saradnik u nastavi Fakulteta za turizam i kulturu Univerziteta Donja Gorica u Podgorici, koji je takođe urednik zbornika. Na samom početku programa će se obratiti mr Lucija Đurašković, direktorica JU Muzeji i galerije Budve i glavna i odgovorna urednica zbornika, dok će u muzičkom djelu programa nastupiti Filip Miladinović na gitari.
Mr Lucija Đurašković, glavna i odgovorna urednica zbornika, u uvodnoj riječi ističe da je zbornik radova „Antička Budva” svojevrsna kruna cjelokupnog projekta koji je započet 2018. godine međunarodnim multidisciplinarnim naučnim simpozijumom po pozivu, i predstavlja nemjerljiv doprinos istraživanju antičke prošlosti Budve. Napomenula je da izdavač duguje zahvalnost svim istraživačima, naučnicima i autorima koji su priložili svoje radove i pružili doprinos raznovrsnosti tema i afirmaciji budvanske antičke prošlosti, uz vjeru da će ovaj zbornik podstaći buduća naučna istraživanja, osvijetliti interesovanje za nova saznanja i podstaći revitalizaciju i valorizaciju antičkih kulturnih spomenika grada Budve.
U nastavku donosimo predgovor urednika zbornika mr Dušana Medina: „Knjiga Antička Budva: Zbornik radova s Međunarodnog multidisciplinarnog naučnog simpozijuma po pozivu održanog u Budvi 28–30. novembra 2018. godine, poslije brojnih izazova s kojima smo se susretali u protekle tri godine, na naše veliko zadovoljstvo, konačno je ugledala svjetlost dana! Nakon više od osam decenija od slučajnih otkrića ostataka antičkih nekropola, ilirsko-helenističke i rimske, na prostoru hotela Avala kraj budvanskog Starog grada – pred čitaocima je prvi zbornik naučnih radova posvećen ovom zanimljivom višeslojnom arheološkom lokalitetu, čiji kulturni i istorijski značaj umnogome prevazilazi lokalni kontekst i svrstava ga među važne gradove Starog Mediterana. Publikacije ovog tipa, kao i naučni simpozijumi koji im prethode, odavno su nam bili potrebni, tim prije što od vremena otkrića pa do danas obimna materijalna zaostavština antičke Budve, ali i pisani izvori koji se na nju odnose, s istim intenzitetom intrigiraju maštu, ne samo izučavalaca s prostora bivše Jugoslavije već i onih znatno šire. No, valja podsjetiti da je i dosad ovoj problematici posvećivana pažnja: napisano je na desetine naučnih, stručnih, pa i popularnih radova, zatim nekoliko posebnih izdanja, od kojih su mnogi citirani na stranicama radova koje slijede. Međutim, među njima se obimom i sadržajnošću izdvaja monografija Antička Budva: nekropole: istraživanja 1980–1981. iz 2012. godine dr Čedomira Markovića, rukovodioca sistematskih arheoloških istraživanja u datom periodu, realizovanih nakon zemljotresa 1979. prilikom obnove grada, koja je autorima tekstova u ovom zborniku nerijetko bila osnova za dalju naučnu nadgradnju – novo čitanje prošlosti i baštine antičke Budve. To novo čitanje prethodno je predstavljeno na Međunarodnom multidis- ciplinarnom naučnom simpozijumu po pozivu „Antička Budva“, priređenom u Modernoj galeriji „Jovan Jovo Ivanović“ u JU Muzeji i galerije Budve krajem novembra 2018. godine, povodom obilježavanja dvije važne obljetnice – pomenutih osam dekada od otkrića nekropola (1938–2018) i petnaest godina od osnivanja Muzeja grada Budve (2003–2018). Na tom prvom naučnom skupu posvećenom antičkoj Budvi, 29 učesnika i učesnica iz raznih kulturnih, naučnih i prosvjetnih institucija Crne Gore, Srbije, Hrvatske, Bosne i Hercegovine, Slovenije, Austrije, Italije i Australije saopštilo je ukupno 25 referata. Njihovi radovi bili su utemeljeni na teorijskim i metodološkim polazištima različitih nauka, disciplina i djelatnosti, prevashodno arheologije, ali i epigrafike, istorije, istorije umjetnosti, heritologije, muzeologije, arhitekture i konzervacije, umnogome šireći spektar znanja o datoj tematici, ali i otvarajući brojna nova pitanja na koja tek treba pronaći odgovore. U ovom zborniku objavljuje se 19 radova, koje potpisuje 23 autora i autorki, u najvećem dijelu profesionalno afirmisanih u domenu proučavanja antike istočne obale Jadrana i Balkana. Njihova imena navodimo redom kojim su im radovi prikazani u zborniku: prof. dr Adnan Kaljanac (Katedra za arheologiju, Filozofski fakultet, Univerzitet u Sarajevu, Bosna i Hercegovina), dr Milijan Dimitrijević (The University of Sydney, Australija), doc. dr Zorica Kuzmanović (Odeljenje za arheologiju, Filozofski fakultet, Univerzitet u Beogradu, Srbija), doc. dr Lucijana Šešelj (Odsjek za povijest, Filozofski fakultet, Sveučilište u Rijeci, Hrvatska), dr Marina Ugarković (Institut za arheologiju, Zagreb, Hrvatska), dr Alice Waldner (Austrijski arheološki institut, Austrijska akademija za znanost, Beč, Austrija), Vera Krstić (Narodni muzej u Beogradu, Srbija), prof. dr Miroslav Vujović (Odeljenje za arheologiju, Filozofski fakultet, Univerzitet u Beogradu, Srbija), prof. dr Martina Blečić Kavur (Oddelek za arheologijo in dediščino, Fakulteta za humanistične študije, Univerza na Primorskem, Kopar, Slovenija), prof. dr Irena Lazar (Oddelek za arheologijo in dediščino, Fakulteta za humanistične študije, Univerza na Primorskem, Kopar, Slovenija), Nina Gostinski, MA (Arheološki muzej u Zagrebu, Hrvatska), Anja Bertol Stipetić, MA (Arheološki muzej u Zagrebu, Hrvatska), doc. dr Jelena Cvijetić (Odeljenje za arheologiju, Filozofski fakultet, Univerzitet u Beogradu, Srbija), mr Bruno Bijađija (Dubrovački muzeji, Hrvatska), mr Mladen Zagarčanin ( JP Kulturni centar Bar, Crna Gora), Stefan Novaković, MA (Beograd, Srbija), mr Vilma Kovačević (Kotor, Crna Gora), mr Gordana Karović (Muzej nauke i tehnike, Beograd, Srbija), mr Maja Franković (Centralni institut za konzervaciju, Beograd, Srbija), Dušan Maksimović (Centralni institut za konzervaciju, Beograd, Srbija), Dunja Davidović Gnjatović (Centralni institut za konzervaciju, Beograd, Srbija), mr Dobrila Vlahović (Ministarstvo kulture Crne Gore, Cetinje, Crna Gora) i Katarina Jović, MA (Odeljenje za istoriju umetnosti, Filozofski fakultet, Univerzitet u Beogradu, Srbija). Pisana saopštenja navedenih autora i autorki čine centralni dio knjige, a prethode im govori s otvaranja Simpozijuma mr Lucije Đurašković, direktorice JU Muzeji i galerije Budve, Dragana Krapovića, tadašnjeg predsjednika Opštine Budva, Aleksandra Bogdanovića, tadašnjeg ministra kulture Crne Gore, i prof. dr Aleksandra Čilikova, vanrednog člana Crnogorske akademije nauka i umjetnosti. Na kraju zbornika je „Dodatak“ s radom arheološkinje Aleksandre Faber iz Zagreba, posvećen rezultatima iskopavanja budvanskih nekropola na kojima je učestovala pedesetih godina XX vijeka, a kojima je rukovodio Duje Rendić-Miočević, istaknuti arheolog iz Splita. Rad je prethodno objavljen 2005. na francuskom, a ovom se prilikom donosimo ga na našem jeziku u prevodu prof. dr Ivone Jovanović. Gospođi Aleksandri Faber, njenom sinu Mirku Faberu, te uredništvu i izdavaču zbornika Illyrica antiqua: Ob honorem Duje Rendić-Miočević (Zagreb, 2005) zahvaljujemo na dozvoli da se rad prevede i štampa, kako bi konačno bio dostupan i domaćem čitalaštvu. U istoj cjelini nalazi se i opsežan prikaz monografije Antička Budva: nekropole: istraživanja 1980–1981. dr Čedomira Markovića, koji potpisuje mr Lucija Đurašković. Knjiga završava prilozima i donosi: logotip Simpozijuma autora Jova Đurovića, konzervatora-restauratora iz JU Muzeji i galerije Budve i rukovodioca Muzeja grada Budve, plakat, pozivnicu, program i fotografije s otvaranja Simpozijuma, koji dokumentarno ilustruju ovaj događaj i prigodne prateće programe realizovane povodom proslave dva jubileja. Na koncu, osim autorima i autorkama, čestitke treba iskazati prevashodno izdavaču, JU Muzeji i galerije Budve na realizaciji ovako opsežnog poduhvata, naročito direktorici mr Luciji Đurašković i zaposlenima, mr Itani Lalović, Ivani Domazetović, Milici Stanić Radonjić, MA, Marijani Martinoivić i Miroslavu Karoviću. Smjernice recenzenta dr Branka Kirigina, jednog od najvećih poznavalaca antičke arheologije istočne obale Jadrana, bile su višestruko korisne, na čemu mu zahvaljujemo. Hvala i drugom recenzentu, našem dr Miroslavu Luketiću, istoričaru iz Budve, savremeniku otkrića an- tičkih nekropola u Budvi s kraja tridesetih godina. Zahvaljujemo i ostalim stručnim saradnicima na projektu, a izraze zahvalnosti, takođe, upućujemo svima koji su na bilo koji način pomogli da se realizuje prvo Simpozijum, a potom i njegovi rezultati objave. Nadamo se da će zbornik radova Antička Budva brzo i lako pronaći put do ruku svojih čitalaca, domaće i inostrane stručne i šire javnosti, koja prepoznaje kako kulturno-istorijske domete ovog grada u vremenu antike, tako i potencijale koje njegova baština ima u sadašnjem trenutku, ali i izazove s kojima se susrijeće. Sa željom da knjiga podstakne savremenike i buduće generacije da nastave s istraživanjem i objavljivanjem budvanske prošlosti i baštine, ovaj zbornik, uz dužnu blagodarnost, posvećujemo svima koji su iskopavali, proučavali i pisali o antičkoj Budvi.“
Nakon promocije, svi prisutni biće u prilici da dobiju primjerak zbornika „Antička Budva“.
