Svjedočimo ekstremnom gomilanju onoga što se u javnosti percipira umjetničkim djelom. Uvažavajući unaprijed iznetu činjenicu, fondacija Budva nastoji da raskine sa uspostavljenim nasleđem, otvarajući nova polja za stvaralaštvo. S tim u vezi, neophodno je povezati kreativnu misao sa problemom koji je od značaja za društvo. Naime, analitička umjetnost koja je okarakterisala drugu polovinu 20. vijeka ostaje relevantna vodilja današnjice. Iz analize društvenih postavki nastaju genius locidjela od umjetničke vrijednost. Primjer ovakvom djelovanju su djela koja imaju socijalnu poruku. Ona pretežno nastaju kao rezultat više faza. Posle precizno definisanog problema, stvaralac prelazi u fazu preklapanja ideja usko povezane za problemom. Nakon umrežavanja problema i ideja sledi refleksija djela kao cjeline. Ova faza osigurava da umjetničko djelo dodije relevantnost u odnosu na savremeni kontekst. Tri navedene faze razvoja umjetničkog djela su odlika savremenog metoda umjetničkog svaralaštva.
Pod analitičkim metodama stvaranja spada participativna umjetnost. Ideja proizilazi iz participativne teorije koja se oslanja na inkluzivnost kao postulat stvaralaštva. Po definiciji svaki pojedinac ili pojedinka može dati svoj doprinos stvaralačkom procesu. Ekspert nestaje i njihov koncept koji nije do kraja definisan nastaje nezavisno od volje autora/ke. Takvo nestajanje eksperta čija je uloga da zada okvir djelovanja u vidu konceptnog rješenja i motiviše učesnike da ih ispune sadržajima, predstavlja esenciju participativne umjetnosti. Ovdje je bitno ukazati da ovaj postupak ne podrazumjeva automatizam kao metod stvaranja. Proces nije prepušten spontanim izlivima ideja i ad-hok intervencijama. Naprotiv, ekspert sudjeluje u procesu na taj način što konstantno preispituje kreativni proces učesnika u odnosu na početni okvir rada.
Primjer ovog vida stvaralaštva je prvi participativni mural u Crnoj Gori koji je 27. maja 2018. godine izveneden u Budvi. Fondacija Budva,u okviru prvog Eko festa Budva je sa saradnicima uspjela da motiviše 35 omladinaca da oslikaju zidove “Savičić potoka.“ Kulturnom i istorijskom analizom urbane matrice Budve naš tim urbanista je utvrdio značaj „Savičić potoka“ kao mjesto na kojem su se tokom prošlog vijeka građani i stanovnici prigradskih naselja rado okupljali. Naša analiza je pokazala da je društveni značaj ovog mjesta u padu nakon neplanske izgradnje Budve i da je neophodno izvesti intervenciju kojom bi se obnovio značaj ovog lokaliteta. Radi postizanja ovog cilja, fondacija Budva se odlučila na oslikavanje participativnog murala.
Tematski okvir koji su postavili umjetnici za mural je bio diverzitet Jadranskog mora. Mural je izveden pomoću tri etape. Prva, đaci i učesnici „Eko Škole“ i đačkog parlamenta srednje škole „Danilo Kiš” Budva su svojim crtežima postavili elemente za mural. Ove elemente su umjetnici iz fondacije Budva iskoristili za kreiranje kompozicionog okvira. Druga etapa je preispitivanje kompozicije i razmjene iskustva. Tokom sastanka sa učesnicima u projektu eksperti dogovaraju tehnike izrade i savjetuju ih koji su rizici pri izradi murala. Ova etapa je od krucijalne važnosti, jer se učesnici uvjeravaju da je njihov doprinos od važnosti za kvalitet cijele kompozicije. Ohrabreni i podržani od strane umjetnika, tokom treće etape, učesnici oslikavaju mural koji je proizvod horizontalnog pristupa stvaranja umjetničkog djela. Tokom ovog rada, granice između eksperata i početnika nestaju i stvara se djelo od umjetničkog značaja koje je proizvod jednakosti.
Ovaj pristup umjetničkog stvaralaštva je usko povezan sa našim motom „Fondacija za grad.“ Naš cilj je da se borimo za ljepši, bolji, urbaniji, a istovremeno zeleniji, pametniji i otvoreniji grad. Borimo se za ono što Budva nije, a treba i stremi da postane. Cilj nam je aktiviranje građana da zajedničkim snagama i inkluzivnim metodama uvedemo promjene u gradu. Naš rad se fokusira na očuvanju lokalne kulture i nasleđa kao i za njegovanje kosmopolitskog duha Budve, njene otvorenosti, kako prema svijetu, tako i prema novim ljudima koji konstantno dolaze u naš grad, što privremeno, što sa namjerom da ostanu ovdje.
