Po svim raspoloživim prognozama će broj krštenih Hrišćana u Centralnoj Evropi rapidno opasti. Postavlja se pitanje, da li će ovaj religiozni zaokret donijeti sa sobom i velike političke posljedice. Centralna Evropa time zapada u lom svoje kulture. Što se ponajbolje vidi upravo sada, pred Božić.
I naravno da se mora postaviti pitanje: zašto religija - konkretno vjera u Isusa Hrista - ovako kopni. Mnogi će na to odgovoriti: zbog katoličke crkve. Jer kleca za modernom, jer u njoj žene nijesu izjednačene sa muškarcima pa ne mogu biti ni djakonice a kamo li biskupice. Jer zbog celibata sve manje ima sveštenika koji bi narod podučavali vjeri i slavili je u misi.
I jer je seksualno iskorištavanje maloljetnih osoba od strane sveštenstva dovelo do gubitka povjerenja u crkvu.
Protestanti nemaju većinu od ovih "prepreka", ali njihove crkve su još praznije do katoličkih. Niti se skoro iko u javnom diskursu i sjeća da protestanata još i ima, za razliku od katolika.
Stoga izgleda da je glavni problem u Centralnoj Evropi taj, što ljudi smatraju da im Bog više "nije potreban" i da ga u ljudskim životima prosto više nema. Mnogi već govore i o "sumraku Boga".
Bilo bi više nego korisno da se u Evropi političari i sociolozi zapitaju: mijenja li ovo slabljenje religije i vjere u Boga na duže staze društveno i političko razmišljanje i djelovanje gradjana. Jer ovo slabljenje znači i zaboravljanje fundamentalnog izvora evropske civilizacije: hrišćanske vjere. Svidjelo se to kome ili ne: evropska slika o čovjeku i društveni poredak Evrope odlučujuće počivaju na Starom i Novom Zavjetu: na Jevrejstvu i Hrišćanstvu. Još preciznije: na 10 Mojsijevih Božijih zapovjesti i ljudskim pravima proisteklim iz Besjede na Gori Gospoda Isusa Hrista.
Po Karlu Jaspersu, utemeljivaču egzistenijalizma, Isus Hristos je jedan od četiri "autoriteta" čovječanstva, u koje on još ubraja i Budu, Konfucija i Sokrata. A po Theodoru Heussu, prvom predsjedniku SR Njemačke (od 1949 do 1959) je Evropa sagradjena na tri brda: grčkom Aeropagu mislilaca, rimskom Kapitolu pravnika i u jerusalimskoj Golgoti, na kojoj je umro i vaskrsao Čovjek, koji je solidarnost medju ljudima u igru uveo kao vrhovnu normu življenja.
Jeste da se mirno može konstatovati da u zapadnim ustavima postoje sve fundamentalne norme i Jevrejstva i Hrišćanstva. Ali ustavi ne daju smisao života, ne motivišu. Oni samo utvrdjuju okvir ponašanja.
I naravno da danas država ne smije da podstiče religiju: država i religija moraju da ostanu razdvojene. Ali gradjanin, kao politički subjekt, itekako može da podstiče religiju, da je pospješuje. Kao i civilno društvo. I bilo bi dobro da to čine jer time daju ljudima stabilnost u ljudima dostojnoj religiji. A sve ovo nikako nije samo stvar vladika i teologa, odgovornih za crkvu i vjeru: jer ni oni sami ne mogu puno toga pokrenuti.
Stoga se danas u Evropi, ovakvoj Evropi, slobodno može postavi pitanje: što bi se desilo u budističkim i muslimanskim zemljama ako tamošnje stanovništvo više ne bi imalo spoznaje o tome ko je Buda ili ko je Muhamed ? Šta bi se desilo u Indiji, ako Indijci ne bi više znali ko je i zašto podigao njihove hramove ? Šta bi bilo od Kine u kojoj Kinezi ne bi više pojma imali šta od njih traži Konfucije ?
Da to i drastično izgovorimo: šta će ostati od Evrope ako Evropljani više ne budu znali kako se zove Čovjek razapet na Krstu ? Ako ne budu znali zašto je uspravljen Krst na kupolama i zvonicima crkava ?I na raskršćima, na vrhovima brda i planina Evrope ?
Centralna zabluda stoga glasi da puno ljudi misle da je religija čisto jedna privatna stvar.
Stoga u školama i univerzitetima mlade ljude ne treba samo dobro obrazovati nego ih prije svega dobro naučiti istoriji. Oni trebaju da znaju da evropska slika čovjeka, sa svim njegovim ljudskim dostojanstvom i ljudskim pravima, fundamentalno počiva na Hrišćanstvu. I prosvetiteljstvu. Neodvojivo.
Ako toga ne bude, Evropa se neće moći oduprijeti kineskoj ideološkoj svesvjetskoj dominaciji.
Svidjelo se kome ili ne: nebrojna majstorska djela literature, muzike, arhitekture Evrope se ne mogu pojmiti bez Hrišćanstva. Jer vaskolika kultura Evrope počiva na tri Jevreja: Mojsiju, Isusu Hristu i njegovom apostolu Pavlu.
AUTOR: EBERHARD BARON OD GEMMINGENA, jezuit, direktor njemačke redakcije Radio Vatikana 1982-2009.
Prevod: Mirko Vuletić
Foto: Mladen Jevtić
------
https://www.welt.de/debatte/kommentare/article204396624/Kirche-Ohne-Wissen-ueber-das-Christentum-hat-Europa-wenig-Zukunft.html
