Majmunske boginje se prvenstveno javljaju u centralnom i zapadnoafričkom regionu, često u blizini tropskih kišnih šuma a sve češće i u urbanim područjima. Životinje kao domaćini ovog virusa uključuju niz glodara i primata. Bolest je prvi put otkrivena kod majmuna 1958. godine, a prvi slučaj obolijevanja kod ljudi zabilježen je 1970 godine. Od tada do danas u našoj zemlji nisu registrovani slučajevi obolijevanja od majmunskih boginja.
Agens: Uzročnik majmunskih boginja je dvolančani DNK virus koji pripada porodici Poxviridae, rodu Ortopoxvirus koji uključuje i viruse variole (variola major i variola minor), kravljih boginja (cowpox) i vakcinije (vaccinia). Postoje dvije različite genetske klade virusa majmunskih boginja i to klada centralne Afrike (sliv Konga) i klada zapadne Afrike. Virusi klade sliva Konga su se pokazali kontagioznijim i izazivali su teže kliničke forme bolesti.

Inkubacioni period: Period inkubacije iznosi 6-14 dana, a može varirati od 5-21 dan.

Klinička slika: Klinička slika majmunskih boginja kod ljudi je slična kliničkoj slici velikih boginja, ali znatno blaža. Majmunske boginje počinju groznicom i jezom, glavoboljom, bolovima u mišićima i leđima i iscrpljenošću, a može se javiti kašalj i bol u grlu. Glavna razlika između simptoma majmunskih boginja i velikih boginja je u tome što kod majmunskih boginja može doći do uvećanja limfnih čvorova (limfadenopatija). Uvećani limfni čvorovi se javljaju na vratu (submandibularni i cervikalni), pazuhu (aksilarni) ili preponama (ingvinalni) i javljaju se na obje strane tijela ili samo na jednoj. U periodu od 1 do 3 dana (ponekad i duže) nakon pojave groznice, kod pacijenta se razvija ospa, koja često počinje na licu (95% slučajeva), a zatim se širi na ekstremitete (dlanovi i tabani 70% slučajeva) i druge djelove tijela (oralna sluzokoža, genitalije, konjunktive, rožnjača). Osip prolazi kroz faze makule, papule, vezikule, pustule i kruste koje na kraju otpadnu. Bolest obično traje 2-4 nedelje.


Način prenošenja: Virus majmunskih boginja se prenosi sa životinje na čovjeka, ili sa čovjeka na čovjeka i to direktnim prenosom (ugrizom ili ogrebotinom, kontaktom sa tjelesnim tečnostima ili materijalom lezije, putem kapljica respiratornog trakta, seksualni kontakt kao moguć put prenosa) ili indirektnim prenosom (konzumiranje nedovoljno termički obrađenog mesa, preko kontaminiranih predmeta ili kontaminirane odjeće ili posteljine). Prenos sa životinje na čovjeka može nastati direktnim kontaktom sa krvlju, tjelesnim tečnostima ili kožnim i mukoznim lezijama zaraženih životinja. Mogući rizik za prenošenje virusa je i konzumacija neadekvatno kuvanog mesa i drugih životinjskih proizvoda zaraženih životinja. Prenos sa čovjeka na čovjeka nastaje kao posljedica bliskog kontakta sa respiratornim izlučevinama i kapljicama, kao i lezijama kože zaražene osobe ili sveže kontaminiranih predmeta. Prenos putem kapljica iz respiratornog trakta obično zahtijeva produženi kontakt licem u lice sa oboljelom osobom pa se zdravstveni radnici, članovi domaćinstva i drugi bliski kontakti aktivnih slučajeva smatraju osobama u povećanom riziku od obolijevanja. Prenos majmunskih boginja je moguć i preko placente sa majke na fetus ili prilikom bliskog kontakta tokom i nakon rađanja. Iako je direktni kontakt dominantan put prenošenja virusa, u ovom trenutku nije jasno da li se majmunske boginje mogu prenijeti posebno putem seksualnog kontakta. Potrebna su dodatna istraživanja da bi se bolje razumio ovaj rizik.

Ulazno mjesto: Virus ulazi u tijelo čovjeka kroz oštećenu kožu (čak i kod nevidljivih mikrotrauma), respiratorni trakt ili sluzokožu (oči, nos ili usta)